In een bedrijfscultuur waar mannen met “heersende machisme” domineren ben je als vrouw kwetsbaarder als je onvoldoende afstand houd. Vrouwelijke verslaggevers in Frankrijk wordt aanbevolen „permanent waakzaam” te zijn, en „uniforme kleding” te dragen om de politici niet uit te dagen en consequent u te blijven zeggen. 

Lees hier het artikel:

Seksisme Bijna veertig Franse vrouwelijke journalisten schreven een manifest over seksisme. Ze zijn het „heersende machisme” in de door mannen gedomineerde Franse politiek zat.

Het is een van de treffende voorbeelden uit een manifest dat zo’n veertig vrouwelijke journalisten schreven voor de Franse krantLibération over alledaags seksisme in de Franse politiek. Zij zijn het „heersende machisme” in de door mannen gedomineerde machtskringen zat en luiden, vier jaar nadat ex-politicus Dominique Strauss-Kahn in de boeien werd geslagen op verdenking van verkrachting, de noodklok.

Het perscorps bestaat voor een opvallend groot deel uitjonge mooie, vrouwen

FRANÇOIS MITTERRAND EN MEERDERE JOURNALISTEN

François Mitterrand, Frans president tussen 1981 en 1995, was een „onverzadigbare verzamelaar” van vrouwen, schrijft Renaud Revel in Les amazones de la république. Daar hoorden ook journalisten bij. Tijdens zijn presidentschap ging hij geregeld eten in Parijs en zelfs in kustplaats Deauville, met de jonge verslaggeefster Sylvie Pierre-Brossolette van weekblad Le Point. Tv-journaliste Marine Jacquemin, ‘grand reporter’ bij TF1, heeft Mitterrand eens vergezeld bij een G7-top in Japan. Verschillende andere journalistes zouden van Mitterrand volgens de krant Le Parisien regelmatig ansichtkaarten uit verre oorden hebben ontvangen. Vorig jaar zei de nu 26-jarige Zweedse politicus Hravn Forsne een zoon van Mitterrand te zijn. Moeder Christina was in de jaren tachtig correspondent in Parijs.

„We dachten dat de affaire-DSK de zaken zou veranderen en dat de machogewoontes, symbool van publieke en politieke oubolligheid, op het punt van uitsterven stonden. Helaas”, schrijven de journalistes van gezaghebbende media als Le Monde, Paris Match en Libération zelf. „Zolang de politiek vooral door heteroseksuele mannen van in de zestig gedomineerd wordt, zal niets veranderen.”

De ene politicus haalt een hand door het haar van een journaliste „omdat hij blij is dat de lente terug is”. De ander stelt zonder al te veel omwegen voor om de „reportage te onderbreken en naar het hotel te gaan”. De vrouwen beschrijven een senator die zegt het te betreuren dat een verslaggeefster „een coltrui en geen decolleté draagt”. En een ministerieel adviseur die na de vakantie wil weten of zijn interviewster „werkelijk overal zongebruind” is.

Het begon toen Franse bladen hun mooiste verslaggeefsters stuurden

Dit „wellustig paternalisme”, zoals de vrouwen het noemen, maakt sinds jaar en dag deel uit van de Franse politiek en kreeg in de jaren zeventig nota bene dankzij een vrouwelijke journalist een impuls. Hoofdredacteur Françoise Giroud van het weekblad L’Express stuurde in die tijd doelbewust haar mooiste verslaggeefsters op politici af, in de hoop dat zij met hun charmes een scoop zouden binnenslepen. Het was de tijd, schrijft journalist Renaud Revel in zijn schandaalboek Les amazones de la république uit 2013, dat Franse Kamerleden nog maandelijks in alle openheid in de kantine van de Assemblée de ‘journaliste van de maand’ verkozen.

De ene politicus haalt een hand door het haar van een politiek journaliste

JACQUES CHIRAC GING ‘OP REIS’ MET JOURNALISTE

Als premier onder president Giscard d’Estaing stond Jacques Chirac in de jaren zeventig op het punt zijn vrouw Bernadette te verlaten voor de Figaro-journaliste Jacqueline Chabridon. Toen hij haar meenam op een officieel bezoek aan India, werd het paar gefotografeerd door persbureau AFP, dat nietsvermoedend ‘Premier Chirac en zijn echtgenote op bezoek in New Delhi’ als bijschrijft meeleverde. De foto’s werden later op verzoek van de Franse staat vernietigd. In de jaren negentig zou hij als burgemeester van Parijs een affaire hebben gehad met de journaliste Elisabeth Friederich, die voor AFP de gemeentepolitiek coverde. Hij is nog altijd met Bernadette getrouwd. „Weet dat Napoleon alles kwijtraakte toen hij Josephine in de steek liet”, zei zij eens tegen hem.

De strategie van Giroud lijkt bij Franse media onverminderd populair. Het perscorps dat het Élysée van president François Hollande volgt, bestaat voor een opvallend groot deel uit jonge mooie, vrouwen. Maar: „Wij zijn niet van de Generatie Giroud”, schrijven de boze journalisten aan het begin van hun manifest, dat ‘Bas les pattes!’ getiteld is (Handen thuis!).

„We weten dat het bij ons vak hoort om een vertrouwensrelatie met onze bronnen op te bouwen.” Anders dan mannelijke collega’s zeggen ze te proberen een-op-een gesprekken te voorkomen, „permanent waakzaam” te zijn, en „uniforme kleding” te dragen om de politici niet uit te dagen en consequent u te blijven zeggen. Toch gebeurt het nog dat ze, gevraagd om informatie, van een politicus domweg per sms het antwoord „une info, un apéro” krijgen: een tip in ruil voor een glas.

Opvallend veel relaties tussen Franse politici en journalisten

Dat dit soms moet werken, blijkt uit de vele affaires die Revel in zijn smeuïge boek uit 2013 oplepelt. Relaties tussen politici en journalisten lijken in Frankrijk vaker voor te komen dan in veel andere westerse landen, of althans geen beletsel te zijn voor journalistieke of politieke carrières.

FRANÇOIS HOLLANDE MET JOURNALISTE IN HET ÉLYSÉE

Toen François Hollande in 2012 de verkiezingen won, trok zijn vriendin Valérie Trierweiler, journaliste bij het weekblad Paris Match, als ‘première dame’ bij hem in in het Élysée. Jarenlang had zij als politiek verslaggever gewerkt, onder andere toen Hollandes eerdere vriendin en de moeder van zijn kinderen, Ségolène Royal, in 2007 kandidaat voor het presidentschap was. In die tijd zou Trierweiler al amoureuze betrekkingen met de socialistenleider hebben onderhouden. Hollande liet begin vorig jaar via een bericht aan persbureau AFP weten dat zijn relatie met Trierweiler voorbij is. Zij blikte vorig jaar in een woest boek terug op hun relatie. Daarin noemde ze Hollande, die zich als „normale president” presenteerde, een „macho” en een „cynicus”.

Zo kon Valérie Trierweiler als vriendin van de socialistenleider François Hollande nog lang voor Paris Match over politiek blijven schrijven. Pas toen ze met hem het Élysée betrok, kreeg ze in het blad een boekencolumn. Anne Sinclair heeft jaren het actualiteitenprogramma 7 sur 7 gepresenteerd, terwijl ze in alle openheid een relatie met de rijzende ster Dominique Strauss-Kahn had. Oud-minister Bernard Kouchner is al lang samen met tv-journaliste Christine Ockrent, die gewoon politieke interviews bleef doen. Nog vele andere politici, hebben, al dan niet in het geheim, zoals Jacques Chirac en Francois Mitterrand, liaisons met journalistes gehad.

De Franse politiek is nog altijd een echt mannenbolwerk

De journaliste „blijft de beste vriend van de politicus”, zegt de onder Giroud bij L’Expressdoorgebroken journaliste Catherine Nay in het boek van Revel. „Ze is tegelijk zijn eerste luisteraar, zijn eerste lezer, zijn maîtresse, zijn partner, zijn psychotherapeut, zijn oppas en zijn vertrouweling.” Volgens haar eminente collega Michèle Cotta zijn voor politici „verleiding hun motor en vrouwen hun adrenaline”.

Want de Franse politiek blijft een mannenwereld. Slechts 27 procent van de leden van de Assemblée is vrouw. Toen minister Cécile Duflot drie jaar terug in een zomerjurk het parlement toesprak, was een fluitconcert van de mannelijke collega’s haar deel. Kamerlid Véronique Massonneau, van de groene partij, moest vorig jaar tijdens een toespraak kakelende geluiden van een verveelde parlementariër van de centrum-rechtse UMP incasseren. In de „republikeinse monarchie” die Frankrijk is, zegt ex-minister Roselyne Bachelot, zijn alle machtsstructuren volgens „masculiene maatstaven” ingericht.

Is er dan echt niets veranderd sinds de affaire DSK? Toch wel, denkt socioloog Laure Bereni. Dankzij sociale media komt alles tegenwoordig naar buiten. Een „strategie van shaming” is volgens haar een van de meest effectieve wapens die vrouwelijke journalisten hebben. Dat is de socialistische fractievoorzitter Bruno Le Roux met haar eens. Hij riep de auteurs van het manifest op om de voorbeelden die ze aanhalen van namen en rugnummers te voorzien.