TER HERINNERING EEN JAAR LATER de foto van de man die een selfie maakte met een kaper. NRC NEXT 4 april 2016, Arjen van Veelen schreef dit over deze nieuwsfoto.

Passagier Ben Innes maakt een selfie met een Egyptische vliegtuigkaper. 

Is Ben Innes, de 26-jarige Brit die in 2016 op de foto ging met een Egyptische vliegtuigkaper, een held van deze tijd? Ik denk van wel, al vinden veel mensen hem een idioot of een ijdeltuit of allebei.

Hij zat in een vliegtuig van Egyptair dat gekaapt werd door een man met een bomgordel. Dit geschiedde nog geen half jaar nadat er in Egypte een vliegtuig vol toeristen was opgeblazen. Maar deze Brit liep doodleuk naar de kaper toe voor een fotografisch souvenir. Hij kijkt balorig, alsof-ie een paar uur eerder nog met zijn maten heeft staan wildplassen tegen een piramide. De bebrilde terrorist lijkt eerder een miskende dichter, die aarzelend lacht, alsof hij twijfelt of de Brit nu echt een handtekening wil of hem voor paal zet.

Voor een goed begrip van de foto is het van belang dat Innes op het moment van de foto nog niet wist of de bom nep was of niet. Dat bleek pas achteraf.

De kaper wilde naar Cyprus om zijn ex-vrouw te ontmoeten. Ware liefde is een vliegtuig kapen. De hele episode bleek een welkome farce, na weken slecht terrorismenieuws. Maar deze foto was pas achteraf grappig.

Des te wonderlijker is de vrolijkheid van Innes op het moment zelf. Hij staat grijnzend naast een mogelijke Magere Hein. Nog in het vliegtuig, appte hij de foto naar zijn vrienden: ‘Zet zo het nieuws aan!’ En toen hij het vliegtuig uit stapte, noemde hij dit de ‘beste selfie ooit’.

Op Wikipedia is er een tragische lijst te vinden van alle mensen die zijn omgekomen bij het maken van een selfie. Meestal tieners en twintigers, die domme dingen doen op zoek naar roem. Ze vielen van bruggen of rijdende treinen.

Dood-door-selfie: de magneet van internet roem is sterker dan doodsangst. Om diezelfde reden blazen jonge mensen zich op in treinstations. De nobody die toch trending wordt.

De doodsverachting van Innes lijkt op het eerste gezicht ook in die categorie te vallen: roekeloosheid in de hoop op roem. Dan zou hij hooguit en held zijn volgens de beroemde definitie van W.F. Hermans: een held is iemand die straffeloos onvoorzichtig is geweest.

En dan zouden kaper en gekaapte eigenlijk op hetzelfde uit zijn: aandacht. Beiden, op hun manier, kinderen van hun tijd.

Zijn moeder vond het natuurlijk een stupide actie, zei ze tegen de Telegraph, en het was helemaal geen échte selfie. Klopt, een stewardess nam de foto, niet hij zelf. Maar een kniesoor die erop let. Want de essentie van een selfie is vooral dat je zelf de regie over je leven neemt: het gaat niet om ijdelheid, maar om grip op je situatie. En grip, dat is precies wat deze foto Ben Innes opleverde.

Tegen de BBC noemde hij drie redenen voor zijn actie. Ten eerste was de foto een smoesje om dichter bij de kaper te komen. Zo kon hij diens bomgordel van dichtbij bestuderen. Ook hoopte hij dat de kaper hem dan als mens zou zien — en hem minder snel zou doden. Keep your enemies close, zeg maar.

Tweede reden: de selfie zou zijn afscheidsbrief zijn. Tegen de BBC: „Ik dacht ook gewoon: als het ergste van het ergste gebeurt, dan wil ik dat mijn familie en vrienden weten dat ik stierf zoals ik leefde: zoveel mogelijk plezier makend als ik kon en het beste maken van elke situatie waarin ik belandde.”

Alles eruit halen, ook al zit je in een gekaapt vliegtuig: dat is een heel 21ste-eeuws motto. Vroeger deed je een schietgebedje als je laatste uur geslagen had. Of je schikte je stoïcijns in je lot. Nu pak je je telefoon en probeer je er nog iets van te maken.

Hij kijkt balorig, alsof-ie een paar uur eerder nog met zijn maten heeft staan wildplassen tegen een piramide

Mensen zijn veel assertiever geworden. In het klein zie je dat bij mensen die een trein missen. Vroeger stonden die op het perron te chagrijnen, nu pakken ze hun telefoon en kijken ze of er een plan B is. En zo niet, of ze die tijd beter kunnen besteden met een filmpje, gesprek, krantenartikel.

Ben Innes is een held van de 21ste-eeuwse levenskunst, die leert dat je alles uit je leven moet halen, ook al duurt dat leven misschien nog maar een paar seconden. Zijn vrolijke doodsverachting was niet idioot.

Hij gaf trouwens nog een derde reden die hem definitief kwalificeert als held. „Het hele idee van terrorisme, is angst inboezemen”, zei hij tegen de BBC. „En dus door simpelweg onbevreesd te zijn, versla je de agenda van de terroristen compleet.”

Simpel zat. Iedereen weet het, niemand doet het, behalve Ben Innes, en daarom is hij een held en moet zijn levenslustige onbevreesde grijns overal uitvergroot worden opgehangen.